WSPOMNIENIA Z KRASICZYNEM W TLE
27-01-2016
Leon Sapieha
WSPOMNIENIA Z LAT 1803-1863
Leon książę Sapieha (1803–1878) to jedna z najwybitniejszych postaci XIX w. Polityk, pierwszy Marszałek Sejmu Krajowego Galicji, jeden z dowódców powstania listopadowego na Wołyniu, odznaczony za bohaterstwo Orderem Virtuti Militari (1831). Po klęsce powstania i konfiskacie dóbr kodeńskich, zamieszkał na stałe w Galicji, czyniąc zakupiony zamek w Krasiczynie swą siedzibą rodową. Dzięki jego staraniom zamek krasiczyński został poddany konserwacji i częściowej przebudowie. Z czasem umieszczono tutaj wywiezione z Kodnia wszystkie cenne przedmioty, a przede wszystkim bibliotekę i archiwum. Książę Leon i jego potomkowie starali się kontynuować tradycje kodeńskie na ziemi przemyskiej. Niezwykle cenne zbiory kodeńskie zostały wywiezione w 1939 r. do Krakowa przez ostatniego właściciela Krasiczyna Leona Antoniego Sapiehę, który przekazał je pod opiekę swojemu wujowi arcybiskupowi Adamowi Stefanowi.
W 1952 r. po jego śmierci została wraz z innymi przedmiotami Sapiehów zarekwirowana przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie i przekazana na Wawel, skąd jako depozyt trafiła do Łańcuta, potem do Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu. W 2003 roku odzyskana została przez Michała Ksawerego Sapiehę i zdeponowana w Zamku Królewskim na Wawelu, a następnie wykupiona z depozytu w 2010 roku.
*************
We Wspomnieniach odnajdujemy zapis losów arystokraty na tle historycznych wydarzeń XIX w. – od lat dziecięcych, przypadających na czasy wojen napoleońskich, przez młodość i naukę w Paryżu, udział w powstaniu 1830 r., kilkanaście lat służby ojczyźnie jako marszałek krajowy, a potem prezes licznych instytucji finansowych. Zapisy księcia Sapiehy urywają się w 1863, zapewne wiek i choroba nie pozwoliły mu prowadzić ich dalej. 
