Teologia wczesnych filozofów greckich

Teologia wczesnych filozofów greckich to dzieło przełomowe zarówno dla badań nad grecką myślą filozoficzną z czasów przed Sokratesem, jak i dla rozważań nad pojęciem teologii, niesłusznie zawężanym wyłącznie do dokonań pisarzy chrześcijańskich. Jak pisze Jaeger, teologia jest szczególnym wytworem umysłowości greckiej i wiąże się z wielką wagą, jaką greccy myśliciele przykładali do pojęcia logosu - ponieważ teologia to próba przybliżenia się do Boga lub bogów (theoi) za pośrednictwem logosu. Odniesienie pojęcia "teologia" do filozofii przedsokratejskiej nie jest anachronizmem. W ujęciu Jaegera presokratycy byli teologami: podejmowali trud dociekania istoty physis, do której w ich pojęciu należało bóstwo. W wyniku takiego odczytania pozostałości pism i tradycji wczesnej greckiej filozofii otrzymujemy panoramę całego obszaru myślenia, które leży u podstaw rozwoju zarówno filozofii i refleksji teologicznej pogańskiej, jak i chrześcijańskiej. Takie przedstawienie tej sfery zagadnień ma charakter niezwykle oryginalny i pozwala oglądać ją w zupełnie nowym świetle. Wydaje się wręcz, że bez znajomości tej niezmiernie wnikliwej i nadal aktualnej syntezy Jaegera trudno współcześnie wyobrazić sobie uprawianie jakiejkolwiek teologii.